دانلود پایان نامه رشته روانشناسی
بررسی و طبقه بندی اختلالات یادگیری با تاکید بر نارساخوانی تحولی
چکیده:
اصطلاح اختلالهای یادگیری از نیاز به تشخیص و خدمت به دانشآموزانی برخاسته است كه به طور مداوم در كارهای درسی خود با شكست مواجه میشوند، و در عین حال در چهارچوب سنتی كودكان استثنایی نمیگنجند. شاخههای علمی متعددی به این حیطه كمك كردهاند (مثلاً پزشكی، زبانشناسی، روانشناسی، و آموزش و پرورش)، و حاصل این چندرشتهای بودن مبنایی، سبب بوجود آمدن اصطلاحات و تعریفهای متعددی گردیده است.
اصطلاح اختلالهای یادگیری نخستین بار توسط ساموئل كرك در سال 1963 مطرح گردید. كرك در جلسة نشست والدین و مربیان در شیكاگو این اصطلاح را پیشنهاد نمود و این به خاطر برچسبهای گوناگونی بود كه برای توصیف كودكانی با هوش طبیعی كه دچار مشكلات یادگیری بودند، به كار میرفت. این چنین كودكان اغلب به عنوان آسیب دیده خفیف مغزی، كندآموز ، نارساخوان یا معلولیت ادراكی ، نامگذاری شدهاند كه هر یك از این اصطلاحات با محدودیتهایی همراه بودند (لرنر، 1993). بنابراین از زمان پیدایش حوزه اختلالهای یادگیری، متخصصان به دنبال تعریف مناسبی میگشتند كه به طور جامع، ماهیت ویژه اختلالهای یادگیری را تبیین كند. به دلیل ماهیت پیچیده این حوزه، متخصصان تاكنون قادر نبودهاند، تعریف جامعی از اختلالهای یادگیری ارائه دهند.
کلمات کلیدی:
نارساخوانی
اختلالات یادگیری
نارساخوانی تحولی
مقدمه:
اصطلاح «دیسلكسیا» از تركیب دو كلمه یونانی «dys» و «lexicos» تشكیل شده است. «dys» به معنای مشكل، دردناك یا نابهنجار است و «lexicos» به معنای «كلمه» میباشد. بنابراین، اصطلاح دیسلكسیا به طور دقیق، وجود مشكلات در مورد كلمهها را نشان میدهد. (دادستان، 1379). تانسن (1995) براساس دیدگاه نظری خود برمبنای علائم و سببشناسی به تعریف نارساخوانی پرداخته( به نقل از اسمایت و اورات ، 2004) پرداختهاند. به اعتقاد رید (2003) یك تعریف مناسب از نارساخوانی، باید بر دیدگاهی نظری مبتنی باشد كه خودنیز توسط پژوهشهای معتبر و شواهد بالینی حمایت گردد. این تعریف باید دارای ساختارهایی باشد كه پیوسته مورد ارزشیابی قرار گیرد و برای تشخیص نارساخوانی، نشانههای روشنی ارائه نماید. در اینجا با درنظر گرفتن ملاكهای نارساخوانی، به پارهای از تعاریف مهم در زمینه نارساخوانی اشاره میگردد:
* تعریف انجمن نارساخوانی انگلستان :
«نارساخوانی تركیبی از تواناییها و مشكلاتی است كه فرآیند یادگیری را در یك یا چند زمینه از جمله خواندن، نوشتن و هجی كردن تحت تأثیر قرار میدهد. این اختلال ممكن است با مشكلاتی در زمینههای سرعت پردازش، حافظه كوتاهمدت، توالی، ادراك دیداری/ شنیداری، زبان گفتاری و مهارتهای حركتی نیز همراه باشد (رید، 2003، ص2).
*براساس تعریف فدارسیون جهانی عصبشناختی (1968) كودكانی، نارساخوان نامیده می شوند كه به رغم برخورداری از آموزش متداول، در دستیابی به مهارتهای خواندن، نوشتن و هجی كردن در حد متناسب با تواناییهای عقلیشان ـ با شكست مواجه میشوند (اسمیت و همكاران، 1998).
* تعریف نارساخوانی تحولی:
« به اعتقاد فارمرو کلین( 1995) نارساخوانی تحولی نوعی اختلال خاص خواندن است كه كودكان مبتلا علیرغم داشتن هوشبهر طبیعی و آموزش مناسب و فقدان نارسایی حسی آشكار در زمینه خواندن دچار مشكل هستند (لارسو و همكاران، 2004).
فهرست مطالب
فصل اول: مقدمه 2
1ـ بیان مسأله 6
2ـ اهمیت و ضرورت مسأله 13
3ـ اهداف، سوالها و فرضیه های پژوهش15
4ـ متغیرها و تعریف نظری و عملیاتی آنها18
خلاصه 20
فصل دوم: مروری بر پیشینه تحقیقات
بخش اول: مبانی نظری 22
1ـ تعریف اختلالهای یادگیری 22
2ـ سیر تحول تاریخی اختلالهای یادگیری 30
1) دوره بنیانگذاری: تحقیقات نخستین درباره مغز 30
2) دوره انتقالی: مطالعه بالینی کودکان 33
3) دوره یکپارچگی: رشد سریع برنامه های مدارس 43
4) دوره معاصر (از سال 1980 تا کنون) 44
3ـ طبقه بندی اختلالهای ویژه یادگیری بر مبنای DSM-IV-IR44
1) اختلال خواندن 45
2) اختلال در ریاضیات 46
3) اختلال بیان نوشتاری 48
4) اختلال یادگیری که به گونه دیگر مشخص نشده است (NOS)49
4ـ تعریف خواندن 50
5ـ تحول خواندن 55
6ـ مدل های خواندن 56
1) مدل پایین ـ بالا و مدل بالا ـ پایین 56
2) مدل تعاملی جبرانی57
3) مدل پیوندگرایی59
4) مدل آوایی61
5) مدل ببین و بگو 63
6) مدل تعادل خواندن بیکر 63
7ـ نارساخوانی70
1) تعریف نارساخوانی70
2) نشانه های بالینی نارساخوانی 75
3) اختلالهای همراه با نارساخوانی81
الف ـ اختلالهای جانبی شدن 81
ب ـ اختلالهای سازمان یافتگی فضایی ـ زمانی 82
ج ـ نابهنجاری حرکات چشم ها 83
د ـ تأخیر زبان گفتاری 85
هـ ـ اختلالهای ادراکی 86
و ـ اختلال حافظه کوتاه مدت 87
ز ـ اختلال نارسایی توجه (ADD) و ADHD88
ح ـ اختلالهای رفتاری 91
4) شیوع نارساخوانی94
5) تاریخچه نارساخوانی95
6) سبب شناسی نارساخوانی 99
الف ـ عوامل ژنتیکی 100
ب ـ عوامل عصب شناختی 103
ج ـ تقارن نیمکره های مغزی 107
د ـ غلبه طرفی مغز 111
هـ ـ عوامل حرکتی 114
و ـ عوامل شناختی 115
ز ـ عوامل رفتاری 118
ح ـ عوامل محیطی 121
ط ـ عوامل عاطفی 122
8ـ دیدگاه های مختلف در مورد نارساخوانی 124
9ـ نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی 124
10ـ طبقه بندی نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی 131
الف ـ نارساخوانی اکتسابی 131
ب ـ نارساخوانی تحولی 140
11ـ فرآیند شکل گیری مدل تعادل خواندن از دیدگاه بیکر 148
12ـ عملکرد نیمکره های مغزی از دیدگاه بیکر 154
13ـ طبقه بندی نارساخوانی تحولی از دیدگاه بیکر 156
1) نارساخوانی نوع L (زبان شناختی) 156
2) نارساخوانی نوع P (ادراکی) 156
14ـ بررسی اعتبار طبقه بندی نارساخوانی نوع P/L158
15ـسبب شناسی نارساخوانی تحولی نوع P/L162
16ـ شیوه های درمانی نوروسایکولوژی از دیدگاه بیکر 164
بخش دوم: یافته های پژوهشی 168
خلاصه
منابع 170
1) منابع فارسی
2) منابع انگلیسی